Dünənki sərhəd toqquşmasının DETALLARI: Səngər qazmaq necə atışmaya çevrildi? - Səxavət Məmməd yazır

Məlum olduğu kimi, Azərbaycanla Ermənistan arasındakı şərti sərhəd istiqamətində atəşkəs pozulub.

Nəticədə hər iki tərəf itki verib.

Hadisədən sonra tərəflər həmişəki kimi təxribatı kimin törətdiyi üzərində baş sındırır. Ermənistan tərəfi bu məsələdə daha çox canfəşanlıq edir.

Gələk toqquşmanın baş verməsinə

Şərti sərhəddə davam edən toqquşma: Proses necə nəticələnəcək? - Səxavət Məmməd yazır

Azərbaycan ordusunun keçirdiyi son iki əməliyyatdan sonra Qarabağda və Ermənistanla Azərbaycan arasında gərginliyin, demək olar ki, səngidiyi bir vaxtda şərti sərhəddə baş verən toqquşma nəticəsində, ilkin məlumata görə, hər iki tərəfdən ölən və yaralananlar var.

Bəs bu toqquşmanın baş vermə səbəbi nədir? Gəlin poztiv notlardan başlayaq.

…Hər iki ölkə rəhbəri sülh müqaviləsi barədə açıqlamalar verməyə başlayıb. Hesab edirəm ki, sülh müqaviləsi üzərində yaxın zamanlarda danışıqlar sürətlənəcək. Maraqlı başqa bir məsələ də ortaya çıxıb. Rəsmi Bakının bundan əvvəl erməni icmasına ünvanladığı görüş təklifinə rədd cavabı verilmişdisə, indi separatçı rejim humanitar məsələlərlə bağlı görüşmək təklifi ilə çıxış edib. Rusiya sülhməramlıları bu məsələdə araçı missiyanı öz üzərinə götürüblər.

Azərbaycanın verdiyi vaxt yekunlaşdı, son iki əməliyyat yekun deyil... - Səxavət Məmməd yazır

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan ordusu Laçın rayonunun Cağazur və Zabux kəndləri arasında yerləşən bir neçə hakim yüksəklik, əsas və yardımçı yollar, eləcə də sərhədboyu geniş sahələri nəzarətə götürüb.

Bu həmin yollardır ki, Azərbaycan tərəfi təmir işləri aparıb, yeni körpü çəkmişdi. Həmin istiqamət Laçın rayonu ilə Gorus rayonunun şərti sərhədində yerləşir. Məsələ ondadır, Azərbaycan Ermənistan tərəfinə mart ayının sonuna kimi vaxt vermişdi ki, öz tərəflərindən gələcək yolu çəksinlər və ərazidə nəzarət buraxılış məntəqəsi qoyulsun.

Azərbaycan ordusunun hərəkətə keçdiyi istiqamətlər... - Son əməliyyat barədə Səxavət Məmməd yazır

Azərbaycan ordusunun əməliyyat keçirəcəyi bəlli idi. Düşündürücü tərəf əməliyyatın uğurlu, yoxsa uğursuz olacağı barədə idi.

Son iki əməliyyatdakı itkilər düşünməyə vadar edirdi. Bundan öncəki yazılarda da qeyd etmişdim ki, Azərbaycan ordusu itkisiz, hətta qarşı tərəfin iz tapması mümkün olmayacaq əməliyyatlar etməlidir. Hətta mövqe tutub qalmamaq da olardı. Əsas odur ki, vur-qaç qüsursuz icra olunsun.

Xəlifəli yolundakı əməliyyatla bağlı

Qarabağ uğrunda beynəlxalq SAVAŞ: Böyük güclər qarşısında Azərbaycan hansı addımı atmalıdır? - Səxavət Məmməd yazır

Qarabağ Azərbaycanla Ermənistanın, ermənilərlə azərbaycanlıların problemi olmaqdan çıxıb. Tərəflər nə öz güclərini göstərə, nə də istədiklərini deyə bilirlər.

Öncə, tərəflərin balansına baxmaq lazımdır. Azərbaycanın strateji tərəfdaşları olan Türkiyə və Pakistan daha çox hərbi gücü ilə öyünənlərdir. Ermənistanın arxasındakı güc isə siyasi baxımdan daha aktivdir və Avropanın söz sahibləridir. Yəni hərbi güc Azərbaycanın, siyasi güc Ermənistanın xeyrinədir.

Azərbaycanda kriminal olayların və silahlanmanın artmasının səbəbləri - Səxavət Məmməd yazır

Bakıda son bir həftə ərzində iki dəfə silahlı insident yaşandı.

Birincisi “Bravo” supermarketdə. Elə həmin gün hadisəni törədənlərlə polis arasında atışma… Və dünən yenə eyni hal.

İnsanları ən çox düşündürən şey silahların haradan, necə əldə olunmasıdır. Müharibə şəraitində yaşayan ölkələrdə ən asan əldə edilə bilən şeylərdən biri də silahdır. Azərbaycanda Birici Qarabağ müharibəsindən qalma silahlar mövcud idi. Düzdür, onların bir hissəsi dolayı yollarla dövlətə təslim edildi. Harasa qoyulub, polisə məlumat verilirdi. Xüsusilə müharibəyə qədərki cəbhəyanı ərazilərdə bu hala daha çox rast gəlinirdi.

Bölgədə artan gərginlik: Erməni silahlıları ilə son toqquşma prosesi necə istiqamətləndirəcək? -Səxavət Məmməd yazır

Qarabağ ətrafında və regionda gərginlik, göründüyü kimi, artan xətlə gedir.

Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovun Bakı səfərindən dərhal sonra Xocalıda erməni icması ilə Azərbaycan nümayəndə heyəti arasında görüş keçirildi. Məlum görüş erməni icması ilə Azərbaycanın ortaq dil tapmağa çalışmasında daha çox Rusiyanın bölgədəki varlığını sübut etməsi üçün təşkil olunmuşa bənzəyirdi. Yeri gəlmişkən, Vardanyandan əvvəl də buna bənzər görüş keçirilmişdi. O vaxt hətta masa üzərində Azərbaycan bayrağı da var idi. Budəfəki görüşdə isə yalnız Rusiya bayrağı görünürdü. Yerin adı Xocalı olsa da, görüş sanki Moskvada keçirilirmiş kimi görünürdü.

Böyük güclərin Azərbaycanın ermənilərlə birbaşa təmas qorxusu - Səxavət Məmməd yazır

Azərbaycanda həm deyirlər ki, Ruben Vardanyan Rusiyanın layihəsidir, həm də deyirlər, separatçı rejim onu vəzifədən qovub. Məntiq yaxşı şeydir.

Ruben Vardanyan Qarabağa göndərilənə qədər “dövlət naziri” vəzifəsi var idi? Rusiya Rubenin şərəfinə Qarabağda vəzifə də icad etmişdi.

Rubenin Rusiya tərəfindən geri çağrılması barədə bir qədər sonra.

Qərblə Rusiyanın Qafqazda toqquşan maraqları: Bakı ilə İrəvanın mövqeyi nə olmalıdır? - Səxavət Məmməd yazır

Qarabağdan Ermənistana, Azərbaycandan Naxçıvana kommunikasiya xətlərinin gələcək taleyi yumşaq mərhələyə keçdi.

Münxen görüşünə qədər Azərbaycan tərəfi nəyin bahasına olursa-olsun, açılacağını deyirdi, erməni tərəfi də bunun əksini. Tərəflər artıq məntiqi reallığa yaxınlaşırlar.

Sentyabrdakı sərhəd toqquşması Zəngəzur dəhlizi mövzusunun pik həddi idi. Rəsmi Bakı anladı ki, sərt güclə dəhliz açlmayacaq, erməni tərəfi sülhə məcburetmə əməliyyatlarına məhəl qoymur, qoymayacaq. Bəlkə də, başqa ölkə olsa, bu qədər təzyiqdən sonra çoxdan dəhlizə də razı olardı, Qarabağı da boşaldardı. Ancaq erməni tərəfi Azərbaycandan gələn sərt dalğalara dözdü.

Böyük güclərin Cənubi Qafqaza daşınan SAVAŞI: Bığla saqqala bulaşan tüpürcək - Səxavət Məmməd yazır

Laçın dəhlizində ekofəalların aksiyası bitib? Yox!

Azərbaycanın tələbləri yerinə yetirilib? O da yox!

Düzdür, müsbətə doğru işartılar var, ancaq məntiqi sonluq yoxdur.

Ruben Vardanyan və Arayik Arutyunyan Moskvaya gedəndə Azərbaycanda bəziləri onların qaçdığını bəyan etdilər. Hətta bəziləri iddia etdilər ki, Ruben Rusiya sülhməramlılarının maşınlarında, cır-cındır paltarda gizlin qaçıb. 

Azərbaycan insanının ucalığını göstərən günün fotosu - Səxavət Məmməd yazır

Sökülüb-tökülən, üstü yorğan-döşək, baqajı dolu yardıma tələsən maşın. Apardıqlarından da ürəyi böyük bir insan. Azərbaycan insanı. Təəccübləndimmi? Qətiyyən!

Deyirlər, dost dar gündə tanınar. Təkcə dost yox, elə insan da dar gündə tanınır. Azərbaycan insanının bu qədər böyük olduğunu, nə yalan deyim, müharibədə gördüm. Düzdür, ilk müharibə vaxtı da çox şey görmüşdüm. Nənəm hər gün təndirə çörək yapar, çörəklərin arasını “Allah verən”lə doldurar, mənə verərdi ki, apar əsgərlərə çatdır.

Regionun aqibətini müəyyənləşdirəcək BÖYÜK OYUN: Azərbaycan buna hazırlaşır? - Səxavət Məmməd yazır

Sovet dövründə Ağdamda (ola bilər, başqa rayonlarda da olub) dəli-dolu, kriminala meyilli adamların “Devid-B” (dəlilik kağızı) arayışı alması çox dəb olub. Buna səbəb məsuliyyətdən yayınmaq idi. Bu məsələni bir dəfə qocaman həkimlərin birindən soruşdum, dedi, Ağdamdakı “Devid-b”lərin böyük hissəsi saxta idi. Hamısı da kriminal idi. Yeri gəlmişkən, o “Devid-b”lər arasında təkcə rayonda yox, ölkədə tanınmış şəxslər də var. İllərin söhbətidir, neçəyə düzəldildiyini də demişdi, qiyməti unutmuşam.

Cənubi Qafqazda pozulan TARAZLIQ: İran və Gürcüstandakı azərbaycanlılar məsələsi - Səxavət Məmməd yazır

İrandakı Azərbaycan səfirliyinə qarşı terror aktı törədildi. Yayılmış videolar bunu deməyə əsas verir ki, hazırlığı olmayan, planlamayan şəxs qapının içəridən necə açılacağını bilməzdi. Şəxs hesablayıb. Lap deyək ki, əsəbi olub, onda sual olunur, məlum aktı niyə çöldə törətməyib?

Səfirliyin maşınlarını atəşə tutmaq içəri daxil olmaqdan daha asan deyil?

Demək ki, məsələ məkandır. Həm də məkandakı diplomatik korpusun bütün əməkdaşları.

Azərbaycanın təmkinindən cəsarətlənən DÜŞMƏN: Rəsmi Bakının edəcəyi bir şey var - Səxavət Məmməd yazır

Dünyada olduğu kimi, regionumuzda da bütün hesablamalar Rusiya-Ukrayna müharibəsinin mümkün nəticəsinə əsasən aparılır.

Etiraf etmək lazımdır ki, bu hesablamaları Ermənistan tərəfi daha çox aparır. Hətta deyərdim ki, Ermənistan Rusiyanın ehtimal olunan məğlubiyyəti üzərinə planlarını qurur.

Ermənistan Avropadan müşahidəçilər dəvət edib, Rusiya hərbi bazasının ərazisindən çıxarılması üçün ən azı bəyanatlar verir, aksiyalar keçirərək bu bəyanatın altını doldurur. Dolayısı ilə, Qərbə deyir ki, baxın, Rusiyadan qopuram, qopmaq istəyirəm, siz Rusiyanın dizlərini yerə qoya bilsəniz, ilk zərbəni də özüm endirməyə hazıram.

Dünyanı gözləyən böyük təhlükə və Ermənistanı sülhə məcburetmə haqqında - Səxavət Məmməd yazır

Sanki dünya müharibəsinin astanasındaymış kimi ölkələr ciddi silahlanmaya gedir.

ABŞ tarixində ən böyük hərbi büdcə bu ilə təsadüf edir. Ərəb ölkələri, xüsusilə Səudiyyə Ərəbistanı bir neçə ildir ən çox silah olan ölkə ünvanını qoruyub saxlayır. Qərb ölkələri boşalmış sursat anbarlarını doldurmağın yollarını axtarır. Digər yandan, Ukrayna Rusiyaya müqavimət göstərmək üçün onlardan silah tələb edir. Rusiya milli gəlirinin 30 faizini hərbi xərcələrə yönəldib. Bundan əlavə, Rusiya şəxsi heyətin sayını 1.5 milyona qaldırmağı hədəfləyir. Şimal qonşumuz sürətli şəkildə tanklarını modifikasiya edir, istehsalı da pik həddə çatdırıb.

Rusiya-Ermənistan gərginliyi: Azərbaycan əməliyyat keçirəcək? - Səxavət Məmməd yazır

Rusiya növbəli olaraq Azərbaycan və Ermənistanla gərginlik içərisindədir.

Bir müddət öncə Rusiya ilə Azərbaycan arasındakı münasibət elə bir həddə çatmışdı ki, hətta Azərbaycanı hədələyib, təhdid edirdilər.

 Mətbuat vasitəsilə Ukraynadan sonra növbənin Azərbaycanda olduğunu deyənlər az deyildi.

Ancaq bu gərginlik artıq səngimiş kimi görsənir. Hesab edirəm ki, bu, nisbidir.

İşbilməz qurumlar, "başdaşı"lı parklar, yapon səfirin ümidinə qalan tualetsiz məktəblər... - Səxavət Məmməd yazır

Söyüş qoyan qurumlar, mərmərli parklar, tualetsiz məktəblər.

Arxadan – tualetdən əvvələ gəlim.

2016-cı ilin aprel döyüşləri yeni bitmişdi. Bir qrup Qarabağ müharibəsi veteranları ilə cəbhə bölgəsinə yollanmışdıq. Geri qayıdarkən redaksiyadan zəng gəldi ki, Yaponiya səfirliyi Beyləqandakı iki məktəbdə müasir tualet qurub, reportajsız gəlmə.

Azərbaycan xüsusi təyinatlıların sayını niyə artırır?

Dünən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə, Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan mətbuat qarşısına çıxdılar. Hər iki ölkə lideri önəmli mesajlar verdi.

İlham Əliyev Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin sayını iki dəfə artırıldığını vədaha da artırılacağını bildirdi. Əslində, təkcə Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin yox, Sərhəd Xidmətinin xüsusi təyinatlılarının sayı artırılıb, Daxili Qoşunların, Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətinin, Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin xüsusi təyinatlıları, dəstələri, qrupları yaradılıb.

Qarabağdakı separatçılar arasında münaqişə: Azərbaycan bundan necə faydalanmalıdır? - Səxavət Məmməd yazır

Bizdə bəzən deyirlər ki, Qarabağdakı ermənilər Arayik Arutyunyanla Ruben Vardanyandan qorxurlar, ona görə də Azərbaycanın təkliflərinə müsbət reaksiya vermirlər. Bu fikirlə haradasa razılaşmaq olar. Məsələ ondadır ki, Qarabağda yaşayan ermənilər təkcə separatçı rejimin əsirləri deyillər. Təmassızlıq ən böyük problemlərdəndir.

Təmasın olmaması müsbət nəticə vermir, verməsi də inandırıcı deyil. Təmasın baş tutmasına mane olan qüvvə təkcə separatçılar da deyil, Rusiya sülhməramlıları da suyun qarşısını kəsən div rolunu oynayır. Birbaşa təmasın olmaması dolayı yollarla həll edilməyə çalışır ki, bu da vaxt aparır. Vaxtın uzanması isə Rusiyanın xeyrinədir.

Qarabağda müharibəni alovlandırmaq istəyən qüvvələr: Tarazlıq necə qorunmalıdır? - Səxavət Məmməd yazır

Dünyada gözlənilən müharibələrlə bağlı proqnozlar verilir. Əlbəttə ki, bu siyahıda Qarabağ da var.

Qarabağda müharibə ehtimalı hər zaman gündəmdə öz yerini qoruyur. Çünki ortada sülh yoxdur, olma ehtimalı da çox aşağıdır. Hətta sülhlə bağlı mesajlar da cəmiyyətlər tərəfindən aqressiv qarşılanır. Fərdi olaraq sülh mesajı verən şəxslər bir anlıq hədəfə çevrilir.

Bütün müharibələrin sonu sülhdür. Ancaq sülh fərdlərin mesajları ilə həll olunacaq bir proses deyil. Ona görə də insanların bu cür aqressiv münasibət bəsləməsi anormal hal deyil.

2022-ci ildə HƏRBİ AKTİVLİK: Qarabağ ətrafında baş verənlər yeni ilə necə daşınacaq? - Səxavət Məmməd yazır

2022-ci il hərbi yöndən xeyli dərəcədə aktiv oldu.

Müharibədən sonra Azərbaycan ordusu daha çox silahdan istifadə etmədən yüksəklikləri nəzarətinə götürürdü.

2022-ci il mart ayının 24-də Azərbaycan ordusu Fərrux əməliyyatını həyata keçirdi. Əməliyyatdan əvvəl dəfələrlə yazmışdım ki, Fərrux yüksəkliyi erməni tərəfinin nəzarəti altında olduqca Ağdam şəhərində, ətraf kəndlərdə, Kolanlı dərəsində Azərbaycan tərəfinin quruculuq işləri görməsi sual altındadır. Azərbaycan xarici investorları da əraziyə dəvət edirdi, ancaq Fərrux yüksəkliyinə nəzarəti əldə etmədən Ağdama heç kim qara qəpiyini də qoymazdı.

Azərbaycan Ermənistanın "mitinq oyunu"na necə cavab verməlidir? - Səxavət Məmməd yazır

Qarabağ ətrafında gərginlik hər keçən gün bir qədər də artır.

Azərbaycanlı fəalların Şuşa-Xankəndi yolundakı aksiyası 2 həftədən çoxdur davam edir. Separatçılar bu müddət ərzində diplomatik yolla, hansısa ölkələrin hədələri, BMT-nin qınağı ilə Azərbaycan tərəfinin geri addım atacağını düşünürdülər, ancaq bu baş vermədi. Azərbaycan tərəfi də bilir ki, geri addım atsa, çox pis nitəcələrlə üzləşə bilər. Ona görə də geri addım atılmadı. Erməni tərəfi də, sonunda gözlənilən kimi, aksiyaya aksiya və ya mitinqlə cavab verdi.

Buqələmun xarakterlər: Güneydə turançı, Talıbov məsələsində "naxçıvanşünas" olanlar - Səxavət Məmməd yazır

44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan ordusu döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirdi və hərbi qələbəni əldə etdi. Fəqət müharibədə əldə edilən dominantlığı diplomatik sahədə qazana bilməmişik.

Hərbi sahədə dominantlığa gələk. Qələbədən sonra Azərbaycan ordusu bir çox mövqeləri hətta şillə-təpiklə əldə etdi. Ardınca Fərrux, Sarıbaba, Qırxqız yüksəklikləri nəzarətə götürüldü. Bunlar nə zaman baş verirdi? O zaman ki diplomatiyada tıxac yaranırdı, sərt güc nəfəslik rolunu oynayırdı. Dərhal qarşı tərəf öz cəmiyyətinin belə tənqid etdiyi bəyanatlar verməyə məcbur olurdu.

Qarabağdakı partlamağa hazır bomba: Vəziyyət getdikcə daha da gərginləşir - Səxavət Məmməd yazır

Azərbaycanda 7-dən 77-yə qədər kimi dindirsən, deyəcək ki, Rusiya Ermənistanın yanındadır.

44 günlük müharibədən sonra da erməni cəmiyyəti Rusiyanı lənətləyir. Ermənilər Azərbaycan xalqından fərqli olaraq: “Rusiya Azərbaycanın yanındadır”, – demirlər. Onlar Azərbaycana baxmış xeyli dərəcədə siyasiləşmiş toplum olduqları üçün reallıqları anlayırlar.

Ermənilər hətta keçirdikləri son aksiyalarda “rus, türk, azəri, ermənilərin düşməni” şüarını səsləndirməyə başlayıblar. Bizim toplum nədənsə bu şüarın oğurluq hissəsi üstündə baş sındırdı. Ermənilərin bu cür şüar səsləndirmələri mənim üçün üzücü oldu. Çünki dünyada bir tək onlar bizi öz adımızla çağırıb türk deyirdilər, indi onlar da “azəri” deməyə başladılar.

Qarabağda təhlükəli oyunlar: "Böyük yanğın"ın bir addımlığında - Səxavət Məmməd yazır

Eyni taktika, eyni düşüncə tərzi, təkrarçılıq və təkrarlanan tarix. Qarabağ ətrafında baş verənlər bundan o yana keçmir. Keçə bilmir.

Qarabağda hadisələrin qızışması, münaqişənin alovlanması və sonunda baş verən müharibə uzaq tarix deyil.

Bir-birinə tüpürməklə, daşlaşma ilə başlayan qarşıdurmalar sonunda silahlı hal aldı və böyük müharibəyə çevrildi, nəticədə bir milyondan artıq qaçqın, minlərlə şəhid və əlil…

Azərbaycan mövcud siyasi üstünlüyünü necə qorumalıdır? - Səxavət Məmməd yazır

Bir anlıq düşünək, Rusiya sülhməramlılarının 5 illik fəaliyyət müddəti bitir və hazırkı şərtlər daxilində ərazidən çıxır. Xaos, qarşıdurma, talelərinin necə olacağını bilməyən insanlar. Azərbaycan tərəfinin indiki mərhələdə atdığı addımlar bu baxımdan da çox əhəmiyyətlidir. Həm də gələcəyə yönəlik, Rusiya sülhməramlılarının çıxacağı zaman necə davranacağının təməlləridir.

Bir İran məsələsi və ya biz nə istəyirik? - Səxavət Məmməd yazır

Azərbaycanda ən müxtəlif sferalarda müzakirə olunan əsas məsələlərdən biri İran, daha dəqiq desək, qonşumuzda baş verənlərin fonunda Cənubi Azərbaycanın taleyidir.

İranda baş verənlərə müxtəlif yanaşmalar mövcuddur. 1988-ci ildə SSRİ-də baş verən xalq hərəkatlarında iştirak edənlər İranda da inqilab sevdasındadırlar. Bəziləri isə daha realistdir, prosesin gedişini izləməkdə maraqlıdır, xeyir və zərərləri hesablamağı üstün tutur. “Müzakirələrdə ehtiyatı əldən vermək lazım deyil”, – deyənlər də çoxdur. Yəni qaza gəlib hərəkət edərik, İran dağılmaz, ondan sonra İranla Azərbaycanın münasibətlərinin necə olacağı sual altına düşər.